Burn-out begint niet bij stress, maar bij jezelf wegcijferen

Je kent het vast wel: je hebt je best gedaan, alles onder controle gehouden, iedereen gelukkig proberen te maken — en dan breekt op een doordeweekse dinsdagochtend ineens de hel los omdat iemand je koffie verkeerd maakt. Spoiler: het ligt niet aan de koffie.

Het ligt aan je emmer. Die is vol. En niet omdat jij “zwak” bent of “te gevoelig”. Nee. Omdat je een mens bent. En mensen hebben grenzen. Alleen zijn we daar niet zo goed in. Grenzen voelen. Erkennen. En ernaar handelen.

Zeker niet als je hebt geleerd dat goed zijn betekent: aanpassen, pleasen, dragen, oplossen, glimlachen en vooral níet lastig zijn.

De wetenschap zegt: veerkracht is geen stoerigheidstruc

Emotionele veerkracht klinkt als een Yoda-achtige superkracht. Zo eentje waarmee je zen blijft terwijl alles in de fik staat. Maar de wetenschap laat iets anders zien.

Volgens de langlopende Hawai’i-studie van Emmy Werner, waarin kinderen uit kwetsbare gezinnen 40 jaar lang gevolgd werden (ja, veertig!), kwam er één ding steeds terug: wie veerkrachtig was, had tenminste één iemand die écht luisterde. Geen fixer. Geen oordeel. Gewoon iemand die je zag.
 Veerkracht groeit dus niet in je eentje, maar in contact. In verbinding. In veiligheid.

En ook: je bouwt het op. Net als spiermassa. Door keer op keer te oefenen met voelen, falen, herstellen, kiezen, proberen, jezelf bij elkaar rapen, en weer doorgaan.  (Helaas zonder sixpack, maar goed, je kunt niet alles hebben.)

Mijn emmer liep over — en ik kreeg kittens

Toen mijn kat Duveltje overleed, brak ik. Ze was niet zomaar een kat. Ze was… mijn rustpunt. Mijn anker. Mijn steun en toeverlaat in neurodivergente chaos. We hadden ochtendrituelen. Ze wist wanneer ik overprikkeld was. Ze sliep onder mijn deken, tegen me aan. Mijn therapiekatje. Letterlijk.

Gotham, onze andere kat, raakte volledig van de leg. Ze at niet meer, gilde alles bij elkaar en claimde ons alsof haar leven ervan afhing — en eerlijk? Dat deed het misschien ook.  De dierenarts zei: “Je moet serieus overwegen om er weer een maatje bij te nemen.” Mijn rouw schreeuwde NEE. Mijn hoofd brulde ALLEEN DUVEL. Mijn hart twijfelde zich kapot.

Maar toen keek ik naar Gotham. En ik zag mezelf. Een overprikkeld, oververmoeid wezen dat haar maatje kwijt is en haar best doet niet te verzuipen.
 Dus ja, we haalden kittens.
 En ja, ik werd knettergek.

Ik zat letterlijk te huilen op de keukenvloer terwijl er een kitten aan m’n teen hing, Gotham me panisch aankeek en mijn man kalmpjes zei:  “Je hoeft niet vandaag al van ze te houden. Ze hoeven niet Duvel te zijn. Dit is gewoon... iets nieuws.”

Klap. In. M’n. Ziel.

Want dat is het. Je hoeft niet meteen iets goed te vinden. Of leuk. Je mag worstelen. Rouwen. Schreeuwen. En langzaam wennen aan het idee dat het leven doorgaat, zelfs als jij nog in het donker zit.

Mijn cliënten? Die dragen ónzichtbare rugzakken van 100 kilo

In mijn praktijk zie ik vooral vrouwen met een gouden hart en een gesloopt zenuwstelsel. Vrouwen die geleerd hebben dat ze pas waardevol zijn als ze onzichtbaar zijn. Vrouwen die zichzelf wegcijferen en denken dat ze 'egoïstisch' zijn als ze gewoon even... ademen.

Ze pleasen. Zorgen. Stellen zichzelf uit. Hebben altijd een plannetje B en C. En dan, als het misgaat, voelen ze zich ook daar nog schuldig over.
 Ze geloven diep vanbinnen dat ze alleen van waarde zijn als ze geven. Altijd. En vaak te veel.
 Liefde? Ja. Voor anderen.
 Voor zichzelf? Uhm… ja. Misschien. Later. Eerst even zorgen dat de rest loopt.

Ze zitten tegen een burn-out aan, maar durven het nauwelijks hardop te zeggen. Want wat als ze dan écht stil moeten vallen? Wat als alles instort?

En eerlijk? Ik snap ze.
 Want ik ben ze ook geweest.

Wat ik ze leer, is dit:
 Als jij op de eerste plek staat, gaat er niets kapot. Dan gaat er iets open.
 Je wordt niet mínder waardevol. Je wordt meer jezelf.
 En dat is de échte goudmijn.

Maar soms is het ingewikkeld. De situatie is zwaar. Je hebt wél kinderen, werk, mantelzorg, chaos, geldzorgen. Je kunt het niet allemaal laten vallen. Maar je kunt wel iets anders leren: Het aapje van de ander hoeft niet op jouw schouder.
Want hoeveel mensen halen aan het eind van de dag jóuw aapjes weg?

Precies.

Hoe vol is jouw emmer?

Je hoeft geen paniekaanval te krijgen om te weten dat je overloopt. De signalen zijn subtieler dan dat:

• Je hebt geen zin meer in sociale dingen (zelfs niet leuke).
• Je barst in tranen uit als je sok niet goed zit.
• Je denkt: "Ik moet dit gewoon kunnen." Maar je lijf zegt: "Nope."
• Je bent altijd moe. Zelfs na 10 uur slaap.

Je emmer is dan niet bijna vol. Hij ís vol. Je voelt het.
 En nee, je moet geen grotere emmer bouwen.
 Je moet leren ‘m te legen. Regelmatig. Liefdevol. Zonder schuldgevoel.

Maar hoe dan?!

Wat werkt voor jou, weet jij het best. Maar je moet het jezelf wel afvragen.

• Wat helpt jou ademen?
• Wat geeft je even lucht?
• Wat zou je vandaag kunnen doen dat 5% zachter voelt?

En nee, je hoeft niet meteen te mediteren op een yogamat onder een waterval.

• Misschien is het 10 minuten scrollen op Pinterest.
• Of een potje janken in de auto.
• Of douchen met keiharde muziek aan.

Wat werkt, werkt.

Oefening: jouw persoonlijke veerkracht-scan 🧠✨

📓 Pak een papiertje, de notities-app of het krijtbord in je keuken.

Beantwoord deze vragen:

1. Wat voel ik nu? (Eerlijk. Geen “goed hoor”.)
2. Wat zit er in mijn emmer? (Gedachten, zorgen, emoties, triggers.)
3. Wat heeft mij eerder geholpen om ruimte te maken?
4. Wat kan ik vandaag doen dat zacht is voor mij?
5. Welke overtuiging draag ik mee die me niet meer dient?

Schrijf het op. Huil er een beetje om. Lach om je antwoord bij vraag 4. En hang het ergens op waar je het niet kunt negeren.

Emotionele veerkracht is niet: nooit breken. Het is: weten hoe je jezelf weer opraapt. En dat mág met snot, verwarring, humor en een half opgegeten zuurdesem brood.

Je hoeft het niet alleen te kunnen. Je hoeft het überhaupt niet ‘goed’ te doen. Je mag gewoon jezelf zijn. Lief. Gek. Moe. Boos. Rouwend. Vrolijk. In transitie.

En dat, lieve jij, is al goud waard.

💌 Wil je vaker van dit soort eerlijke, schurende, warme teksten in je inbox? Schrijf je dan hieronder in. Je krijgt geen bullshit. Alleen goud.