Gedachten zijn net katten: eigenwijs, onvoorspelbaar en niet te controleren.

Ik weet niet hoe het bij jou zit, maar mijn kat trekt zich niets aan van mijn plannen. Of ik nou een heerlijk warm mandje voor hem klaarzet of hem vriendelijk verzoek niet op mijn toetsenbord te gaan liggen—hij doet waar hij zin in heeft. Gedachten zijn net zo. Ze trekken zich niets aan van jouw wensen en verschijnen op de meest ongelegen momenten. Net een belangrijke afspraak? Hier, een herinnering aan die gênante opmerking van vijf jaar geleden. Lekker ontspannen op de bank? Tijd voor existentiële crisis!

We denken vaak dat we controle moeten hebben over wat er in ons hoofd rondspookt. Dat we alleen nog maar ‘positief’ mogen denken en negatieve gedachten meteen moeten uitbannen. Maar gedachten zijn als katten: hoe harder je ze probeert te sturen, hoe eigenwijzer ze worden. Probeer een kat maar eens te verbieden op tafel te springen—je zult zien hoe hij dat binnen vijf minuten toch doet, maar dan met extra oogcontact, gewoon om te laten weten wie hier de baas is.

Toch blijven we stug volhouden. We willen grip krijgen op die stroom van gedachten, alsof we een strak geregisseerd toneelstuk kunnen opvoeren in ons hoofd. Maar gedachten laten zich niet regisseren. Ze rijzen en borrelen op, net zoals brooddeeg dat gist. Je hebt invloed op de ingrediënten, maar niet op hoe het precies uit de oven komt. Soms krijg je een prachtig luchtig brood, soms eindig je met een baksteen waar zelfs je kat zijn neus voor ophaalt.

In plaats van gedachten te willen controleren, helpt het om ze gewoon te observeren. Niet iedere gedachte verdient een reactie, net zoals niet iedere kat die om eten miauwt daadwerkelijk honger heeft (sommigen hebben gewoon een talent voor drama). Je kunt een gedachte hebben zonder erin mee te gaan.

Het heeft bij mij even geduurd voordat ik dat doorhad. Ik geloofde alles wat mijn hoofd me influisterde. Maar gedachten zijn geen feiten. Ze zijn verhalen die ons brein ons vertelt. En het mooie van verhalen? Die kun je herschrijven. Dat betekent niet dat je alles moet omtoveren tot een feelgood-sprookje. Soms is een gedachte gewoon onhandig, irritant of zelfs ronduit pijnlijk. Maar het betekent wél dat je kunt kiezen hoe je ermee omgaat.

Dus de volgende keer dat je hoofd een doemscenario op je afvuurt, doe dan even een stap terug. Kijk ernaar zoals je naar een kat kijkt die overduidelijk iets uitspookt wat niet mag: met een mix van amusement en lichte irritatie. Niet alles hoeft meteen opgelost te worden. Sommige gedachten kun je gewoon laten passeren, net zoals je accepteert dat je kat uiteindelijk altijd wint. En misschien, heel misschien, kun je er zelfs om lachen.