Waarom verantwoordelijkheid nemen voor je geluk alles verandert
Er was een tijd dat ik dacht: het leven gebeurt gewoon.
Moe? Tja, vast m’n genen.
Stroef in m’n relatie? Nou, dat lag natuurlijk aan hem.
Stemming onder nul? “Dat is gewoon hoe mijn brein werkt.”
Tot ik op een dag iets vroeg aan mezelf wat ik liever had vermeden:
Wat als ík de constante factor ben in al deze verhalen?
Niet als schuldige, maar als hoofdpersoon.
Als iemand die – misschien, heel misschien – zélf invloed heeft.
Die gedachte kantelde alles. Niet omdat mijn leven ineens op rolletjes liep, maar omdat ik één ding veranderde:
Ik nam verantwoordelijkheid. Voor mijn keuzes, mijn reacties, mijn gewoontes. Voor mijn geluk.
Wat betekent ‘verantwoordelijkheid nemen’ eigenlijk?
De term duikt tegenwoordig overal op – van Instagram tot latte art-posters met pasteltinten. Maar verantwoordelijkheid nemen is geen modetrend. Het is een psychologisch fundament.
Volgens de zelfdeterminatietheorie van Deci & Ryan zijn we gelukkiger en psychisch gezonder als we ervaren dat we zelf invloed hebben op ons leven. Autonomie, competentie en verbondenheid zijn hierin sleutelwoorden.
👉 Wie de regie voelt, floreert.
👉 Wie zich voortdurend machteloos voelt, put uit.
De verleiding (en valkuil) van de slachtofferrol
Soms ben je slachtoffer. Punt.
Je overkomt iets naars, iets onrechtvaardigs – en ja, dan voelt machteloosheid volkomen logisch.
Maar als je daarin blijft hangen, wordt het tricky. Want dan verschuift je locus of control naar buiten: je gelooft dat het leven je overkomt en dat jij er niks aan kunt veranderen.
📚 Onderzoek (Rotter, 1966) toont: mensen met een externe locus ervaren meer stress, minder veerkracht, en nemen minder snel actie.
Mensen met een interne locus? Die herstellen beter van burn-out, depressie en levensshit in het algemeen.
De shift: van ‘Waarom overkomt dit mij?’ naar ‘Wat kan ik hiermee?’
Dat moment – die shift – is rauw.
Want ineens moet je jezelf in de spiegel aankijken.
Toegeven dat je gedrag soms botst met je waarden.
Dat je jezelf saboteert. Anderen tekortdoet.
En – de pijnlijkste – dat sommige van je gedachten gewoon… onzin zijn.
Zoals deze parel uit mijn hoofd:
“Mijn kat wil niet knuffelen. Zie je wel, ik ben liefde niet waard.”
Klinkt belachelijk? Jazeker.
Voelde het waar? Ook dat.
Pas toen ik ging journalen, begon ik onderscheid te maken tussen:
✦ Gedachten die aandacht verdienen
✦ En gedachten die naar de zolder mogen – bij de andere stoffige hersenspinsels
Hoe dan? 3 concrete stappen
1. Schrijf rauw en ongecensureerd
Expressive writing (Pennebaker, 1997) werkt. Echt.
Het vermindert stress, versterkt je immuunsysteem én vergroot je zelfinzicht.
🖊 Oefening: Schrijf elke dag 5 minuten over deze vraag:
Wat voelde ik vandaag – en waarom?
Niet netjes. Niet correct. Gewoon, zoals het eruit wil.
2. Check je gedachten
Bij twijfel over je breinradio: stel jezelf drie vragen.
- Is dit waar?
- Helpt het me om dit te geloven?
- Wat zou ik tegen een vriendin zeggen die dit denkt?
Denk je “Ik ben niets waard”? Dan is dat niet alleen onwaar, maar ook gevaarlijk. Geef het zachtheid. En actie. Zoek steun, schrijf, spreek het uit.
3. Gedraag je als de versie van jezelf die je wilt zijn
Je hoeft je niet goed te voelen om goed voor jezelf te zorgen. Soms is verantwoordelijkheid: toch die wandeling maken. Toch die afspraak afzeggen. Toch zeggen: “Ik heb hulp nodig.”
Persoonlijk leiderschap = niet perfectie. Maar echtheid.
De kern van zelfleiderschap
Verantwoordelijkheid nemen is geen zelfverwijt. Het is jezelf aankijken en zeggen:
“Ik ben de hoofdpersoon in dit verhaal.”
En dus:
– Niet wachten op toestemming
– Niet wachten tot het leven rustiger wordt
– Niet wachten tot iemand je komt redden
Maar: zelf kiezen. Zelf voelen. Zelf denken.
Zelf huilen, lachen, schrijven.
Zelf opnieuw beginnen.
Een liefdevolle schop onder je kont
Misschien denk je nu: “Leuk verhaal, maar hoe dan in hemelsnaam?”
Begin klein.
Pak een pen.
Adem in.
Wees moedig.
Wees mild.
En kijk.
Niet morgen. Niet als het rustiger is.
Vandaag.
Want verantwoordelijkheid nemen voor je geluk is spannend – maar ook de meest liefdevolle keuze die je kunt maken. Voor jezelf. En voor iedereen die met jou leeft.
💛 Reflectievragen voor in je journal
– Wat zijn drie overtuigingen die ik vandaag over mezelf had?
– Helpen ze me groeien – of houden ze me klein?
– Welke kleine keuze kan ik vandaag maken die wél past bij wie ik wil zijn?
Wil je vaker dit soort inzichten, journalvragen en mentale vitamine D in je inbox? 📬 Meld je aan voor mijn nieuwsbrief – één keer per maand, zonder poeha.
Let’s go.