Wat als je geen zin hebt om je beter te voelen?

21 juli 2025

Over weerstand, motivatie en Hakuna Matata op standje sirene

Soms zijn het geen diepe depressieve dalen, maar die sluipende mistmomenten. Je voelt je vlak, prikkelbaar of sloom. Je weet: ik zit niet lekker in mijn vel. Je wéét zelfs wat je zou kunnen doen om je beter te voelen. Een wandeling. Een muziekje. Even bewegen. Maar alles in je zegt: laat me met rust. Zelfs de gedachte aan ‘iets doen’ voelt als trekken aan een leeg elastiekje. Het veert niet terug. Het knapt alleen maar.

Dat gebeurde mij laatst, vlak voor een event dat ik organiseerde. Alles was geregeld, mensen kwamen speciaal voor mij, en ik voelde… niks. Geen enthousiasme, geen zin, alleen een dichte muur van mentale vermoeidheid en weerstand. Ik wilde onder een deken verdwijnen en in rook opgaan. Maar dat kon niet: ik was de host. En dit event verdiende mijn aandacht. Maar het kostte me alles om mentaal aanwezig te willen zijn.

Tot het moment dat ik in de auto stapte. Op de snelweg. Muziek aan. En uit het niets zette ik Hakuna Matata op. Voluit. En ik bedoel: VOLUIT. Drie keer achter elkaar brulde ik “It means no worries for the rest of your days!” zo hard mee dat ik oprecht verbaasd was dat er geen politie langs de kant stond met een boete voor overlast met vrolijkheid. Maar na ronde drie voelde ik iets kantelen. Ik moest lachen. Mijn schouders zakten. Mijn lijf kwam weer online. Tegen de tijd dat ik uitstapte, voelde ik me helder. Aanwezig. Zinvol. Het werd een prachtig event.

Dat was het moment dat ik mijn humeurhendel had gevonden. Geen magie. Geen inspiratiequote. Gewoon drie minuten brullen in de auto. En dát activeerde precies die hersenmechanismen die ik daarvoor met geen mogelijkheid aan de praat kreeg.

Waarom je soms géén zin hebt om je beter te voelen

Dat verstikkende gevoel van “ik wil wel, maar ik kan niet” is niet luiheid of gebrek aan discipline. Vaak is het het gevolg van een dieper neurologisch fenomeen: learned helplessness. Deze term werd in de jaren ’60 geïntroduceerd door psychologen Martin Seligman en Steven Maier, en beschrijft een toestand waarin mensen (of dieren) geleerd hebben dat hun gedrag geen invloed heeft op hun situatie, en daardoor passief en machteloos worden, ook als er wél iets mogelijk is.

Belangrijk om te weten: je ontwikkelt dit niet na één moment van mentale uitputting of weerstand. Het is een patroon dat ontstaat na herhaalde ervaringen waarin het brein leert: wat ik doe, maakt toch geen verschil. Als je langdurig over je grenzen gaat, in een situatie zit waarin je geen invloed ervaart, of meerdere keren hebt geprobeerd om ‘beter’ te worden zonder resultaat, dan gaat je systeem op spaarstand. Je motivatie zakt in, omdat je brein die inspanning simpelweg niet meer koppelt aan een verwachte opbrengst.

Dat heeft alles te maken met dopamine: de neurotransmitter die je helpt om motivatie te voelen, doelen te stellen en actie te ondernemen. Dopamine komt vrij bij het vooruitzicht van beloning. Dus als je brein geen verwachting meer heeft dat iets de moeite waard is, dan krijg je ook geen dopaminestoot om in beweging te komen. En dat verklaart waarom zelfs simpele dingen als douchen, bewegen of bellen met een vriend aanvoelen als het beklimmen van een berg. Geen zin? Soms is het letterlijk: geen signaal in je hersenen dat het iets oplevert.

De driehoek: Actie – Motivatie – Resultaat

We denken vaak dat we motivatie nodig hebben om tot actie te komen. Dat je moet wachten op het juiste gevoel voordat je iets kunt doen. Maar in werkelijkheid werkt het brein vaak precies andersom. Er is een simpele, maar krachtige driehoek die je kunt onthouden:

Actie → Motivatie → Resultaat → (meer) Actie

Door éérst iets kleins te doen, geef je je hersenen een signaal van beweging. Dat activeert systemen zoals het dopaminesysteem, het reticulaire activatiesysteem (dat betrokken is bij alertheid), en zelfs je prefrontale cortex (die helpt bij doelgericht gedrag). Pas dan ontstaat vaak de motivatie. En als er een klein resultaat komt — je voelt je iets helderder, je hebt iets afgemaakt, je humeur klaart 2% op — dan is de kans dat je opnieuw in beweging komt ineens veel groter.

Zie het als een fietsketting: als je stil staat, is het zwaar en stroef. Maar als je net een beetje vaart maakt, werkt de beweging in je voordeel. Precies dat is het effect van die eerste kleine actie. En soms is zo'n actie zo eenvoudig als een kop thee zetten, twee keer diep ademhalen, of je lievelingslied keihard meezingen in de auto.

Hoe ontdek je jouw humeurhendel?

De term klinkt misschien luchtig, maar het effect is allesbehalve oppervlakkig. Jouw humeurhendel is dat specifieke, persoonlijke dingetje wat nét genoeg beweging geeft in je systeem om iets te kantelen. Iets wat past bij jou, je zintuigen, je tempo en je dag. En belangrijk: het is vaak géén standaard ‘goede gewoonte’ uit zelfhulpboeken.

Om jouw persoonlijke hendel te vinden, begin je met kleine observaties:

1. Kijk terug op de dagen dat het wél lukte.
Wat deed je voordat je je iets beter voelde? Was er een geur, een beweging, een lied, een ritueel dat je hielp?

2. Experimenteer met zintuiglijke triggers.
Je stemming is diep verbonden met wat je hoort, ruikt, voelt en ziet. Denk aan:

muziek zonder woorden
warme sokken of een zachte trui
een geur waar je blij van wordt
een uitzicht waar je adem van haalt

3. Let op de ‘micro’ motivatieboosters.
Soms zit het in iets onverwachts: het meeschrijven van een meeting, de geur van sinaasappel, een fijne stem in een podcast. Noteer dit soort dingen. Maak een lijstje. Niet om ‘te moeten’, maar om iets te hebben als je geen zin hebt om te bedenken wat helpt.

Vergeet je omgeving niet

Wat je binnenlaat via je zintuigen, bepaalt je stemming. Niet alleen geur en geluid, maar ook:

De mensen met wie je praat
De media die je volgt
De overtuigingen die je voor waar aanneemt
Als je jezelf omringt met negativiteit, onhaalbare vergelijkingen of emotioneel uitputtende gesprekken, dan helpt geen enkele ‘humeurhendel’. Bescherm dus ook je mentale omgeving. Wees kritisch op wat (en wie) je invloed laat hebben op je innerlijke staat.

Wil jij jouw stemming leren beïnvloeden?

In mijn gratis webinar leer ik je:

Hoe jouw stemming samenhangt met je gelukservaring
Hoe je jouw brein weer in beweging krijgt (zonder forceren)
Wat jouw persoonlijke humeurhendel is – en hoe je hem inzet

Meld je hier aan voor mijn gratis webinar
(Geen Hakuna Matata nodig om binnen te komen, maar het mag wél.)